Aboşumas |
Bozulma, ekşime |
Aca |
Acaba |
Afgurmak |
Havlamak |
Ağuz |
Doğuran ineğin ilk sütü |
Aha |
İşte |
Anağlis etme |
Kusmaya çalışma |
Anavağla |
Toprak faresi |
Ander |
Değersiz, yaramaz |
Anis |
Yüksek kesimlerde yetişen küçük ağaç |
Aruk |
Zayıf |
Aş ermek |
Hamile kadının bazı meyvelere düşkünlüğü |
Aşana |
Köy evinin oturma, yeme içme (aşhane) yeri |
Aşlama |
Aşı yapma veya suyu ılıtma, fikrini değiştirme |
Avat morası |
Böğürtlen çileği |
Avurt |
Yanağın iki yanı |
Ayakbağı, ayakbağı kesme |
Yürüyemeyen çocuklarda olduğuna inanılan bağ (Çocuğun ayağına bir ip bağlanır. Cuma namazından çıkan ilk kişiye kestirilir. Çocuk yürürse bu kişiye hediye verilir.) |
Ayam |
Hava durumu |
Ayın oyun |
Güvenilir, sözü dinlenir, becerikli |
Aynalı |
Alınlarında beyaz bulunan ineklere verilen isim |
Bacarozluk Vermek |
Farkında olmadan engelleme |
Badama |
Evlerde mutfak ile yatak odası arasındaki sedir |
Behrenk |
Yer altında kendiliğinden oluşmuş su yolu |
Bezleme |
Saçta pişirilen yassı ekmek |
Bile |
Birlikte (bile gidelim) |
Bileki |
Taştan oyma ekmek pişirme kabı, sarambula kabı |
Bodoooon |
İneklere su içirmek için kullanılan ünlem |
Bolayki |
Keşke, öyle olmasını isteme |
Boziya |
Boz renkli |
Buldır |
Geçen yıl |
Buli buli buli |
Kümes hayvanlarını çağırmak için kullanılan ünlem |
Bur/pur |
İnce taşlı toprak |
Burbut tutma |
Meyvelerin çok olması |
Burunluk |
Yaylaya gidecek hayvanların burunlarına takılan süs |
Camadan |
El dokuması Karadeniz'e özgü sırt çantası |
Çakıldak |
Kuşları tarladan kovmak amacıyla tahtadan yapılmış |
Çalpara |
Küçük bakır tencere |
Çangal |
Bitkilerin güneşte kurutulması için yere dikilen ağaç dalı |
Çaplama |
Tahtadan yapılmış sargı çubukları |
Çaplama |
Tahtadan yapılmış sargı çubukları |
Çapraz |
Şaşı |
Çapraza alma |
Bütün hareketlerini tenkit etme veya hızarların dişlerini bileme |
Çastak |
Odunların kuruması için belirli bir düzende üst üste konulması |
Çencik |
Kayış takacağı,çengel |
Çendey |
Yünden yapılarak kola asılan yiyecek torbası |
Çivit |
Meyve tohumu |
Çolbaz |
Beceriksiz |
Çorlanma |
Hak etmediği halde yiyen veya kimseyi beklemeden yiyen birisi için kullanılır |
Çort |
Dikenlerle kaplı derin çukur |
Daraba |
Oda duvarı |
Darcanli |
Sabredemeyen |
Dastar |
Yün dokuma kilim |
Dendelis etme |
Yalpalayarak yürüme |
Deşenis etme |
Sökülüp gelme |
Dilik |
Doğuştan üst dudağı yarık |
Diliks etmek |
Bir vuruşta öldürmek |
Dimla |
Biraz |
Ediş |
Ses,gürültü |
Eğuu |
Gelen olduğunu haber vermek için kullanılan seslenme |
Ekşili |
Turşu |
Elçinme |
Vuracakmış gibi yapma |
Emica |
Amca |
Eşka |
Gölge |
Evza |
Kibrit |
Fayrap |
Alevin yükselmesi |
Feli |
Parça,kısım |
Fırçıkte |
Ahırlarda hayvan pisliklerinin toplandığı akar yer |
Findas |
Hayvanların atlayıp zıplamaları |
Fodik |
Oyun oynamak için açılan çukur |
Frambul |
Ihlamur |
Furunkurusu |
Fırında kurutulan mısır |
Fuska |
Olmamış incir |
Fuzan |
Toz bulutu |
Ganzi |
Kabuğu kırılmış fındık |
Gebiç |
Değirmencinin hakkı olan pay |
Gerneşmek |
Göğüs kaslarının genişletilmesi |
Gorza |
Loş, kuytu yer |
Gömre |
Sığır dışkısı |
Gukku |
İsmiyle ayın sesi çıkaran kuş çeşidi |
Gübü |
Keser,balta gibi aletlerin sırtı |
Günkurusu |
Güneşte kurutulmuş mısır |
Habu |
Bu(ünlem) |
Halastar |
Geniş ağızlı bakırdan su kabı |
Hantoşura |
Tavşan |
Hardama |
Çam ağacından ince tahta biçiminde kesilen çatı örtüsü |
Haşu |
Şu(ünlem) |
Hau |
O(ünlem) |
Hedik |
Kar üzerinde batmadan yürümeye yarayan ağaç dallarından yapılan ayakkabı |
Herle |
Ekşi ayran veya yoğurtla yapılmış un çorbası |
Hışır |
Yıkık,viran |
Hışırı çıkmak |
çok yorulmak |
Horom |
Mısır saplarının kurutulması için oluşturulan küme |
Hulam/sulam |
Mısır biçildikten sonra tarlada kalan sap |
Humi |
Çam ağacının kabuğundan yapılan çamsakızı kabı |
Hurdila |
Gırtlak |
İfteri |
Eğrelti otu |
İkicanli |
Hamile |
İs |
Akıl (us) |
İsa,isama.isaki |
Meğer |
İsi gitmik |
Aklı gitmek, düşecek gibi olmak |
İspandam |
Çınar ağacı |
İstifi lahana |
Lahana yemeği çeşidi.lahana yığması da denir |
İstifiza |
Çiçek de açan bir çalı türü |
İşkebit |
Sarı renkli yaban arısı |
İşkillenme |
Şüphe etme |
İşluk |
Gömlek |
İşmar |
El,göz ile gizli işaret |
Kaban |
Arazideki yüksek yer |
Kafkal |
Taneleri koçandan ayırma |
Kaful |
Dikenlik,içine girilemeyen çalılık |
Kalandar |
Ocak ayının on dördünde başlayan ay. |
Kalandar bozma |
Kalandar ayının ilk günü eve uğurlu biri alınır.Mısırın çok olması bu kişinin uğuru olur. |
Kalem |
Küçük ağaç dalı |
Kaluk |
Evde kalan, evlenmemiş kız |
Kapaniza |
Kuş avlamaya yarayan tuzak |
Karaateş |
Eski evlerde yemek pişirme ısınma amacıyla |
Karağı |
Çengelli iğne |
Karak |
Kapı kilitlemeye yarayan ucu eğri demir |
Karaptal |
Kara Abdal adlı birisinin düzenlediği yayla şenliği |
Karganak |
Değirmen taşına mısırın düzenli gelmesini sağlayan tahta |
Karuz |
Yük taşımada kullanılan ip veya tirmaça takılan U şeklindeki ağaç dalı |
Kaş |
Derin yamaç |
Kavana |
Ağaçtan oyularak yapılmış yemek kabı |
Kaybana |
İstenmeyen |
Kazkaldıran |
Bkz.kuymak |
Kelif |
Yayla evi |
Kenes |
Bakırdan yapılmış yayvan kepçe |
Kepenk |
Evin içinden ahıra açılan sürgülü veya kapaklı yer |
Kerendi |
Çayır biçmeye yarayan araç |
Kertel |
Hayvana yem verilen kap |
Keyvan |
Ev işlerinde becerikli |
Keyvan kovan |
Vargit de denilen yayla çiçeği |
Kılağı |
Kerendi, hızar vb. kesici aletleri bileme işi |
Kıran |
Yüksek yer, tepe |
Kırebi |
Diken, çalı kesmeye yarayan alet |
Kisa |
Saksağan kuşu |
Kodila |
Ense |
Kodofla |
Mısır koçanının yaprakları |
Kodoş |
Değirmen düzeneği |
Kofoyda |
Yumrusu yenebilen yabani bitki |
Kokiza |
Boğmaca hastalığı |
Kolof |
1-inek memesinin torbası 2-yağda kızartılan hamur |
Koncoloz |
Uğursuzluğuna inanılan kocakarı |
Korel |
Geniş yapraklı yayla bitkisi |
Korelluk düzü |
Karadağ yaylasında Taşboğazı ve Taşlıyatak obası arasında yer adı |
Korkoda |
El değirmeninde çekilmiş mısır ve yoğurtla yapılan yemek |
Korza |
Evin köşesi |
Kosi |
Kuluçkaya yatan veya civciv çıkaran tavuk |
Kozer |
Köpeklere yem vermek için kullanılan kap |
Kozik |
Kesilerek kabuğu soyulmuş bur kişinin taşıyabileceği ağaç |
Kuçi |
Kız |
Kudal |
Kazanlarda pişen yemeği karıştırmak için kullanılan ağaç dalı |
Kudalis |
Oyunda her iki tarafa yardım eden,oyunu öğretmeye çalışan kişi |
Kukus |
İri tuz veya dolu tanesi |
Kukuvak |
Bir mantar türü |
Kulbaç |
Kırbaç |
Kumul |
Yığın |
Kumuş |
Kestane veya fındığın tanelenmeden önceki şekli |
Kuplas |
Yüzüstü |
Kurut |
Güneşte kurutulmuş çökelek |
Kuymak |
Kaz kaldıran da denen bir yemek (mısır unu sıcak su ile karıştırılarak yapılır.) |
Kuz |
Soğuk bölge, kuzey |
Kuza |
Genellikle eldeki küçük nasır |
Labaza |
Yabani bir ot |
Lağus |
Mısırın koçanı ayrıldıktan sonraki durumu |
Lahtara |
İncir,üzüm koymaya yarayan ağaç örgü sepet |
Lalak |
Çevresinde olup biteni anlayamayan |
Lamli |
Kesici aletlerin ağzı |
Lavaş |
İnce pide |
Layes layes |
İnekleri ahıra sokmak için kullanılan ünlem. |
Lehsi |
Bahçelerde yetişen yabani ot |
Liğor |
Mor renkli salkımları olan yabani bir ot |
Limas |
Karın tutturamadığı sulak yer veya çulluk avlamak için özellikle açılan çimen |
Lülük |
Salak,aptal anlamında |
Mağazi |
Yayla evi |
Malkas etme |
Düzenini bozma, yarı yamalak yapma |
Manca |
Lahana yemeği |
Mangur |
yemini yiyeceği kap |
Maniman |
Durmadan,sürekli |
Maniya |
Birikmiş duman kiri |
Maresleme |
Tazeliğini.olgunluğunu kaybetme, solma |
Meci |
İmece, yardımlaşma |
Meksetmek |
Sabretmek |
Merek |
Hayvan yiyeceklerini saklamaya yarayan basit yapı |
Meseloka |
Ahırlarda hayvan pisliklerinin akarı |
Meşrebe |
Bir çeşit su kabı |
Mimit |
Derideki küçük ur |
Minzi |
Süt kırması |
Mol |
Küçük çalı topluluğu |
Mora |
Çilek |
Mudara |
Güçsüz,isteksiz |
Mudullama |
Zorlama ile ilerlemesini sağlama |
Muğruz etme |
İsteyip istememedeki kerersızlık hali |
Mukım/mıkım |
Sürekli, durmadan, devamlı |
Munzur |
Çene |
Musandara |
Çekmeceli dolap |
Muzika |
Az süt veren yüklenmeyen inek |
Nacak |
Küçük balta |
Naktar |
Anahtar |
Navaylar olsun |
Eyvah anlamında ünlem |
Nuska |
Muska |
Odiyan |
Kapı komşusu |
Ookşoka |
Öyle değil, yanlış yapıyorsun anlamında ünlem |
Otluk |
Kurumuş mısır gövdesi |
Öksoğu |
Yanan odun |
Padulas etmek |
Kuşbaşı kar yağışı, parça parça düşmek |
Palton kayışı |
Koşum hayvanlarında semere takılan kemer |
Pansi |
İneklerin bağlandığı yerde yiyebilecekleri yer |
Pasal |
Ağaç çivisi,hayvanları bağlamak için yere çakılan odun çivi |
Patoz etme |
Yapısını, şeklini bozma |
Pedaliza |
Kelebek |
Peşkir |
Havlu |
Pines |
Kümes |
Postu çıkmak |
Çok yorulmak |
Purşunda |
Yöresel yemek (arpa unu kavrulur kuymak şeklinde pişirilir yağlanıp yenir.) |
Purul |
Bağırsak,karnın açılması ile ortaya çıkan her şey |
Pustuk |
Mısır koçanın tanesiz hali |
Rimita |
Yenebilen mantar çeşidi |
Rosi |
Bir mantar çeşidi |
Ruzi |
Lahananın gövdesindeki kabuk soyulduktan sonra kalan yumuşak kısım |
Saçayağı gibi |
Yerinden oynatılamayan anlamında deyim |
Saçayak |
Üzerinde su ısıtmak için ateşin üstüne konulan üç ayaklı demir |
Sağmal |
Süt vermeye devam eden |
Sarambula |
Çeşitli yöresel otlar,mısır unu ve hamsi kullanılarak bilekide yapılan yöresel yemek |
Sarmak |
Zevk almak |
Serender |
Kışlık yiyecek,meyve konulan dört ayak üstüne kurulan yapı |
Sicanoti |
Fare zehiri |
Sifin/zifin |
Sarı renkte açan yayla çalısı |
Simla |
Gözde birikmiş çapak |
Siran |
Isırgan otu |
Sirke |
Saclardaki bitin yavrusu |
Siska |
Soğan,sarmısak gibi sebzelerin küçük şekli |
Siyil |
Bkz.kuza |
Soğun |
Geç yetişen meyve,sebze |
Somora |
Saplarından turşu yapılan bir bitki |
Suğnis etme |
Yemeğin susuz kalması,yanması |
Sumaç |
Geniş yapraklı yayla otu |
Sumbura |
Kekik otu |
Sumur/zumur |
Yeni pişmiş mısır ekmeği yağ konularak ezilir şeker karıştırılarak yenir |
Supramak |
Sıyırmak, budamak |
Surnuş |
Ele ,tırnağa batan iğne inceliğinde ağaç parçacığı |
Suvatmak |
Demir aletlerinin düzeltilmesi |
Sütlük |
Islık |
Şafla |
Ağız akıntısı,salya |
Şelek |
Fındık toplamaya yarayan bele takılan küçük sepetçik |
Şima |
Kapı önündeki beton yer |
Şina |
Çözülebilir küçük düğüm |
Şuğul |
Akıl,şuur |
Taflan |
Karayemiş |
Tağuk köti |
Nasır |
Takanak |
İlişki |
Tekne kazıntısı |
Ailenin son çocuğu |
Temreğu |
Egzama,deri hastalığı |
Tilisim |
Tılsım,büyü |
Tirmaç |
Yük taşımaya yarayan uzun şerit. |
Tiza |
Kan emici böcek |
Tonar |
Zor kazılan sert toprak |
Tonar kazmaya benzemek |
Zor yapılan anlamında deyim |
Tuluk |
Göbek |
Tumbi |
Tümsek |
Tünkürcü |
Kız istemeye giden (Geleneğe göre çeketini, pantolonu gömleğini, çoraplarını ters giyer, şapkasını ters takar.) |
Ukari yerli |
Yüksek yerde oturan |
Ula |
Seslenme veya söze başlama ünlemi |
Uvarmak |
Düzeltmek |
Üsküt |
Dargın, seslenmeyen |
Üvez |
İnce sinek |
Varyoz |
Balyoz |
Vindo |
Yaz aylarında hayvanlara konan büyük sinek |
Vizvinak |
Çocuklar için oyuncak (Fındık tanesinin ucu sivriltilir, arkasından delinen yerden kibrit çöpü takılarak çevrilir.) |
Volar |
Belleme esnasında bir veya iki kişinin kaldırdığı toprak |
Vurucu |
İnsanlara saldıran evcil hayvan |
Yağlaş |
Kazkaldıran, kuymak da denilen peyinir, mısır unu ve yağ ile yapılan yemek |
Yaylım |
Otlamaya müsait yer |
Yeğnik |
Kolay taşınabilen |
Yeygu |
Hayvan yiyeceği |
Zef/çem |
Çimenin artırılması için kesilmiş topraklı çimen |
Zefk etmek |
Küçük görmek |
Zefli |
Balık çeşidi |
Zırnanın deliğinden geçmek |
Çok zor yapılabilen iş için kullanılan deyim |
Zırnık |
Çok küçük parça |
Zibil |
Artık, çöp |
Ziflaka |
Bir kuş adı |
Zinak |
Yanan ateşten sıçrayan kıvılcım |
Zindar |
Odun yarıldıktan sonra kalan ince uzun parça |
Zivorik |
Bir ağaç yere çakılır, ucu sivriltilir, bir başka ağaç da oyularak bu sivri uça getirilir. Dengedeki iki kişi uçlarına binerek döner. |
Ziyer |
Belki, öyle olsa gerek |
Zizil |
Solucan |